W Polsce obowiązek posiadania świadectwa charakterystyki energetycznej reguluje art. 23 Ustawy o charakterystyce energetycznej budynków (nowelizacja z 28 kwietnia 2023 roku). Dokument ten jest wymagany przede wszystkim w obrocie nieruchomościami – przy sprzedaży, wynajmie czy też przy zbywaniu spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Za jego brak grożą dotkliwe kary pieniężne - do 5 tysiecy złotych. Częstą konserkwencją braku świadctwa energetycznego jest brak zgody notariusza na sporządzenie aktu notarialnego nieruchmości bez ważnego certyfikatu.
Świadectwo energetyczne muszą posiadać także osoby (inwestorzy komercyjni lub prywatni), którzy ukończyli budowę nowego obiektu powyżej 70 mkw. Świadectwo charakterystyki energetycznej budynku należy dołączyć do zawiadomienia o zakończeniu budowy, a także wniosku zezwalającego na użytkowanie. Śiwdectwo dotyczy także budynków przechodzących modernizację mająca na celu poprawę efektywności zużycia energii (termomodernizację).
Osoba sprzedająca lub wynajmująca nieruchomość ma obowiązek przekazania nowemu właścicielowi czy też wynajmującemu świadectwa energetycznego. Może to zrobić elektronicznie lub osobiście. W przypadku sprzedaży nieruchomości i zmiany właściciela w księdze wieczystej, fakt przekazania świadectwa (można, ale nie trzeba) zabezpieczyć poświadczeniem notarialnym, dodać do aktu notarialnego.
Sprawdzaniem świadectw energetycznych najczęściej zajmują się:
Kary za brak świadectwa energetycznego może być różne. Przyjmuje się jednak, że:
Przygotowanie świadectwa przez kupującego lub wynajmującego - nowy nabywca może zlecić przygotowanie świadectwa energetycznego nieruchomości na koszt sprzedającego lub wynajmującego.
Trzeba jednoznacznie zaznaczyć i podkreślić - kary za brak świadectwa, samo postępowanie w tej sprawie oraz możliwa grzywna są być dużo bardziej kosztowne niż wyrobienie dokumentu - którego, koszt to średnio od 150 do 500 zł.
Jeśli właściciel nieruchomości otrzyma od organu nadzoru budowlanego decyzję nakładającą karę za brak świadectwa energetycznego, może odwołać się w trybie administracyjnym. Procedura zwykle wygląda następująco:
Sprzedaż bez świadectwa - notariusz może odmówić sporządzenia aktu notarialnego, jeśli nie przedstawimy aktualnego świadectwa charakterystyki energetycznej.
Nawet jeśli dojdzie do transakcji, kupujący może odstąpić od umowy, a nawet dochodzić roszczeń na drodze postępowania cywilnego np. za zbyt wysokie koszty ogrzewania..
Wynajem bez świadectwa - najemca może zażądać okazania świadectwa energetycznego lub odstąpić od umowy. W przypadku braku dokumentu i dodatkowych kosztów eksploatacyjnych (np. wynikających z niskiej efektywności energetycznej lokalu) także istnieje ryzyko sporu prawnego.
Falsyfikacja świadectwa charakterystyki energetycznej lub podanie nieprawdziwych informacji w dokumencie może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych.
Odpowiedzialności karnej za poświadczenie nieprawdy w dokumentach, zwłaszcza jeśli świadomie wprowadzono dane niezgodne ze stanem faktycznym. Nabywca lub najemca, który poniósł straty z powodu wprowadzenia w błąd, może dochodzić odszkodowania na drodze cywilnej.
Zamiast ryzykować grzywny czy dodatkowe komplikacje prawne, można skorzystać z usług firm, które wykonują świadectwa energetyczne zdalnie. PS PRO Solutions specjalizuje się w takiej formie realizacji – bez konieczności przeprowadzania długotrwałych spotkań.
Dzięki temu:
Brak świadectwa energetycznego lub podanie fałszywych danych w tym dokumencie to ryzyko kary pieniężnej, problemów przy sprzedaży bądź wynajmie oraz możliwych sporów prawnych. Kontroli dokonują organy nadzoru budowlanego, notariusze, policja czy jednostki samorządu terytorialnego.
Zdecydowanie lepszym rozwiązaniem jest zadbanie o aktualne świadectwo charakterystyki energetycznej, które nie tylko chroni przed konsekwencjami prawnymi, ale też pozwala lepiej planować termomodernizację i realnie obniżać koszty eksploatacji budynku.
